De pijlers van veilig AI-gebruik
Vier principes om AI krachtig in te zetten, terwijl je scherp, zorgvuldig en mensgericht blijft.
AI effectief gebruiken draait niet om het vermijden ervan, maar om hoe je het inzet. Deze vier pijlers vormen een praktisch kader voor dagelijks gebruik.
1. Blijf zelf nadenken
Kernprincipe: AI ondersteunt je, maar jij blijft verantwoordelijk voor het oordeel.
AI helpt je sneller werken en geeft nieuwe invalshoeken, maar kritisch denken, creativiteit en besluitvorming blijven menselijk werk.
In de praktijk
Gebruik AI om mogelijkheden te verkennen, maar maak zelf de keuze:
- Laat AI alternatieven bedenken
- Weeg die opties af met je eigen kennis
- Beslis uiteindelijk zelf
Blijf doorvragen en onderzoeken:
- Vraag: "Waarom?" en "Wat is het alternatief?"
- Wees alert op antwoorden die té makkelijk klinken
- Let op aannames of gaten in de redenering
Bepaal welke keuzes altijd menselijk blijven:
- Strategie en richting
- Ethische afwegingen
- Creatieve visie
- Eindbeslissingen
Oefen bewust zonder AI:
- Los soms problemen zelfstandig op
- Blijf je denkvermogen trainen
- Vergelijk je aanpak met die van AI om ervan te leren
Kort: als je AI alles laat overnemen, verzwakt je eigen kritisch vermogen. Gebruik AI om mee te sparren, niet om voor je te denken.
2. Blijf kritisch
Kernprincipe: AI doet voorspellingen; jij controleert de feiten.
AI kan overtuigend klinken terwijl het verkeerd zit. Daarom moet je blijven verifiëren.
In de praktijk
Controleer feiten, bronnen en redenering:
- Check cijfers, data en citaties
- Plausibele claims = extra check
- Leg antwoorden langs je eigen kennis
Daag antwoorden uit die opvallend zeker klinken:
- Test of het klopt wat AI beweert
- Vraag naar de onderbouwing
- Let op bias of scheve aannames
Gebruik AI-output als concept, niet als eindproduct:
- Voeg je eigen inzicht toe
- Pas toon, nuance en details aan
- Review voordat je het deelt
Belangrijk: AI's toon zegt niets over de juistheid van het antwoord.
3. Blijf veilig
Kernprincipe: MomentumAI beschermt je omgeving. Jij beschermt de inhoud die je invoert.
AI is zo sterk als de informatie die je erin stopt. Denk na voordat je gevoelige details deelt.
In de praktijk
Werk binnen de beveiligde MomentumAI-omgeving:
- Gebruik MomentumAI voor werk met gevoelige context
- Begrijp welke tools geschikt zijn voor welke data
- Volg het AI-beleid van je organisatie
- Zie Trust & Security voor details.
Deel nooit gevoelige gegevens:
- Geen wachtwoorden, PINs, creditcards, medische IDs
- Geen klantdata, interne documenten of bedrijfsgeheimen
- Geen persoonlijke details die schade kunnen veroorzaken
- Twijfel je? Laat het weg.
Gebruik de 'openbaar-test':
- Zou je dit hardop zeggen in een volle zaal?
- Nee? Typ het dan ook niet in AI.
Beter te weinig delen dan te veel.
4. Blijf menselijk
Kernprincipe: AI helpt je, maar samenwerking en creativiteit ontstaan tussen mensen.
AI kan veel, maar menselijke interactie, nuance en samenwerking blijven essentieel.
In de praktijk
Gebruik AI als voorbereiding – niet als vervanging van overleg:
- Verken ideeën met AI, bespreek ze met collega's
- Laat AI een basis maken, finetune het met mensen
- Onderzoek via AI, duid de resultaten samen
Blijf vaardigheden zelf oefenen:
- Gebruik AI niet voor alles
- Blijf schrijven, denken, creëren
- Bouw je expertise actief uit
Behoud menselijk contact:
- Brainstorms en retrospectives blijven mensgericht
- Gebruik gesprekken voor samenwerking en relatie
- Kies voor overleg als nuance of verbinding belangrijk is
Weet wanneer mensen beter zijn:
- Emotie, empathie en relatie
- Waarden, ethiek en besluitvorming
- Creatieve doorbraken en nieuwe perspectieven
Kort: AI versnelt je werk, maar mensen geven richting, betekenis en kwaliteit.
Samenvatting
| Pijler | Wat het beschermt | Dagelijkse toepassing |
|---|---|---|
| Blijf denken | Kritisch vermogen en oordeelsvorming | Vraag door, beslis zelf, oefen zonder AI |
| Blijf kritisch | Nauwkeurigheid en betrouwbaarheid | Controleer feiten, toets logica, review AI-output |
| Blijf veilig | Vertrouwelijke informatie | Deel geen gevoelige gegevens, werk in veilige omgeving |
| Blijf menselijk | Samenwerking, empathie, creativiteit | Gebruik AI als voorbereiding, niet als vervanging |
Snelle besliswijzer
Voor je begint:
- Hoort er gevoelige informatie in?
- Is dit een taak die beter werkt met collega's?
- Gebruik ik AI omdat het echt helpt, of puur uit gemak?
Tijdens het gebruik:
- Check ik wat belangrijk is?
- Denk ik zelf mee, of neem ik het klakkeloos over?
- Houd ik mijn eigen vaardigheden actief?
Na afloop:
- Heb ik feiten en claims gecontroleerd?
- Heb ik mijn eigen oordeel toegevoegd?
- Zou ik dit antwoord extern durven delen?
- Moet ik dit nog bespreken met iemand?
Tot slot
AI kan je werk versnellen en verbeteren, maar jij blijft de expert. Deze vier pijlers helpen je om AI te gebruiken zoals het bedoeld is: krachtig, bewust, veilig en met behoud van menselijkheid.